De Omnibus Dubitandum

Deneyimin Politikası

 120,00

2 adet stokta

Kategoriler: ,

Açıklama

12x18cm 32s

Olguların kendisi bile, “olguları” elverişli görme biçimleri olmadan kurgu haline gelir. Teorilere, teorinin kaynağı olan deneyim kadar ihtiyacımız yoktur. İnançla, irrasyonel olarak kabul edilen mantıksız bir hipotez bağlamında tatmin olamayız: deneyimin “kanıt” olmasını talep ederiz.
Diğer insanların davranışlarını görebilsek de deneyimleri açısından bu, geçerli değildir. Bu, kimi insanların psikolojinin kişinin deneyimiyle hiçbir ilgisinin olamayacağı, yalnızca davranışlarını ele alabileceği konusunda ısrar etmesine neden oldu.
Diğer bir kişinin davranışı benim bir deneyimimdir. Benim davranışım diğerinin deneyimidir. Sosyal fenomenolojini görevi; başkalarının davranışlarına ilişkin deneyimlerimi, diğer kişilerin benim davranışlarıma dair deneyim ile ilişkilendirmektir. Çalışma alanı ise deneyim ve deneyim arasındaki ilişkidir: gerçek alanı deneyimler arası bölgedir.
Seni görüyorum, sen de beni. Seni deneyimliyorum, sen de beni. Davranışlarını görüyorum. Davranışlarımı görüyorsun. Ama benimle ilgili deneyimini hiçbir zaman görmedim ve aynı zamanda asla göre görmeyeceğim. Tıpkı seninle ilgili deneyimimi “göremeyeceğin” gibi. Seninle ilgili deneyimim, “içimde” değil. Seni deneyimlerken, bu basitçe sensin. Seni içimdeymişsin gibi deneyimlemiyorum da. Benzer şekilde, senin beni içindeymişim gibi deneyimlemediğini kabul ediyorum.
“Seninle ilgili deneyimim”, “-deneyimlediğim-kadarıyla-sen” sözcüklerinin yalnızca bir diğer biçimidir ve “benimle ilgili deneyimin”, “deneyimlediğin-kadarıyla-ben”e eşittir. Ne benimle ilgili deneyimin içinde ne de seninle ilgili deneyimim içimdedir, sana dair deneyimim benim ve bana dair deneyimim senin için görünmezdir.
Senin deneyimini deneyimleyemem. Benim deneyimimi deneyimleyemezsin. İkimiz de görünmez insanlarızdır. Bütün insanlar bir diğerine görünmezdir. Deneyime eskiden Ruh denirdi. İnsanın insana görünmezliği açısından deneyim, aynı zamanda diğer her şeyden daha çok belirgindir. Sadece deneyim belirgindir. Tek kanıt sadece deneyimdir. Psikoloji, deneyimin logosudur. Psikoloji, kanıtın yapısıdır ve bu nedenle psikoloji, bilimlerin bilimidir.
Ancak eğer deneyim kanıtsa, kişi bir diğerinin deneyimi üzerinde nasıl çalışır? Çünkü diğerinin deneyimi bana açık değildir ve asla benim deneyimim olamayacaktır.
Deneyimini anlamaya çalışmaktan kaçınamam, çünkü benim için görünmez (tadılamayan, dokunulamayan, kokusu alınamayan ve duyulamayan) olan deneyimini deneyimlemesem de, yine de seni deneyimliyormuş gibi deneyimlerim.
Senin deneyimini deneyimleyemem. Ama seni, seni deneyimliyormuş gibi deneyimlerim. Kendimi beni deneyimliyormuşsun gibi deneyimlerim. Seni, benim tarafımdan deneyimlendiğini deneyimliyormuşsun gibi deneyimlerim. Bu böyle devam eder.
Başkalarının deneyimlerinin incelenmesi, çıkarımlara dayanır. Beni deneyimlemene ilişkin deneyimimden yola çıkarak, beni deneyimleyen seni deneyimleyen beni nasıl deneyimlediğine dair çıkarımlar yaparım…