MÜZİK KULAKLAR İÇİN DEĞİLDİR

Açıklama

20 Mayıs itibariyle…

Kerim ATAY’ın Dizi Editörü ve Çevirmen sıfatlarını üstlendiği “MÜZİK MAKALELERİ” ismini verdiğimiz uzun soluklu serimizin yeni, 3. eseri.

Yazar Hakkında

Elizabeth Hellmuth Margulis, Princeton Üniversitesi Müzikoloji Bölümü’nde Profesör ve Lisansüstü Çalışmalar Direktörü olarak görev yapmakta olup, Psikoloji ve Nörobilim alanlarında da çalışmalar yürütmektedir. Müzik algısı ve bilişi üzerine yoğunlaşan Margulis, Princeton’da beşeri bilimler ve fen bilimlerinin kesişiminde yer alan soruları sormak üzere öğrencileri ve araştırmacıları bir araya getiren Music Cognition Lab’ı (Müzik Kavrama Laboratuvarı) yönetmektedir. Özellikle, müzik deneyiminin en güçlü görünen ancak hakkında konuşulması en zor olan yönleriyle ilgilenen Margulis’in laboratuvarı deneysel verileri, müziğin en karmaşık, öznel, kültürel olarak konumlandırılmış yönlerinden bazılarına kışkırtıcı ve aydınlatıcı bir yol olarak kullanıyor ve bu da insan bilişinin ve davranışının ihmal edilmiş, daha geniş yönlerini ortaya çıkarıyor.
Liveright ile yürüttüğü güncel kitap projesi, müzikal gündüz düşleri olgusunu araştırıyor. İşbirlikçileriyle birlikte insanların müzik dinlerken sürdürdükleri anıları ve hayalleri incelemek için, bu deneyimlerin serbest yanıt açıklamalarını topluyor ve bunları doğal dil işleme ile analiz ediyor. ABD’nin farklı bölgelerindeki insanlar, daha önce hiç duymadıkları müzik parçalarını dinlerken bağımsız olarak son derece benzer hayaller üretti; paylaşılan içerik kültürler arası genişlemedi (Proceedings of the National Academy of Sciences ve Humanities and Social Sciences Communications’daki makalelere bakınız). Bu hayaller, müzik parçalarındaki özelliklerin değiştiği anlarda dinamik olarak değişme eğilimindeydi (bkz. Cognition’daki makale). Kelly Jakubowski ile birlikte Leverhulme Trust’tan ve Psyche Loui ile birlikte Ulusal Bilim Vakfı’ndan alınan bir hibe ile finanse edilen ve devam eden çalışmalar, müzikal hayallerin, özellikle bireysel ve kültürel kısıtlamalar arasındaki etkileşimle ilgili olarak, insan hafızasının, hayal gücünün ve yaratıcılığının temel özelliklerini nasıl aydınlattığını anlamayı amaçlamaktadır. Current Directions in Psychological Science ve Trends in Cognitive Sciences dergilerinde yayımlanan makaleler, bu çalışmalara teorik bir bakış açısı sunuyor. Psychological Review’daki bir makale, kaynak duyarlılığının merkezi rolünü, yani insanların sesi doğuran kimlikler, durumlar ve bağlamlara ilişkin güçlü algısını inceliyor.
Laboratuvardaki bir diğer araştırma programı da müzikte tekrarın özel rolünü inceliyor. Bu çalışma, müzikal yapı ve davranışlarda tekrarın yaygınlığını; şarkı parçacıklarının insanların kafasında döngü halinde takılıp kaldığı kulak kurdu fenomenini; ve ilk olarak Diana Deutsch tarafından tanımlanan, konuşma parçalarının tekrarlandıktan sonra şarkı gibi gelmeye başladığı “konuşmadan şarkıya illüzyonu”nu ele alıyor. Bu proje, 2014 yılında Oxford Üniversitesi Yayınları’ndan çıkan On Repeat: How Music Plays the Mind adlı kitapta özetlenmiştir. Kitap, Müzik Teorisi Derneği’nin Wallace Berry Ödülü’nü ve Amerikan Besteciler, Yazarlar ve Yayıncılar Derneği’nin Deems Taylor/Virgil Thomson Ödülü’nü kazandı. Kitap Shanghai Music Publishers tarafından Çinceye çevrilmektedir.
 
Margulis, müzikle ilgili büyük soruları incelemek için disiplinler arası koalisyonlar kurmaya kendini adamıştır. Ortak editörlüğünü yaptığı kitabı The Science-Music Borderlands: Reckoning with the Past and Imagining a Future (MIT Press, 2023) adlı kitabı, genellikle etkileşimde bulunmayan müzik araştırmacıları toplulukları arasında diyalog oluşturmayı amaçlamaktadır. Müzikte kültürler arası çalışmanın zorlukları ve potansiyeli gibi konuları ele almak üzere hümanistleri ve bilim insanlarını bir araya getiren atölye çalışmalarına eş başkanlık etmiştir (bkz. Music Perception’daki makale). The Psychology of Music (Müzik Psikolojisi) adlı kitabı: A Very Short Introduction (Oxford University, Press, 2018) adlı kitabı alana erişilebilir bir giriş sağlamakta olup altı dile çevrilmiştir.
Margulis, Society for Music Perception and Cognition’ın başkanlığını yapmıştır. Çalışmaları NPR’ın All Things Considered programından BBC’ye kadar çeşitli yayın organlarında yer almış ve South by Southwest’ten Dünya Bilim Festivali’ne kadar çeşitli mekanlarda halka açık konferanslar vermiştir. Aynı zamanda piyanist olarak da eğitim almıştır.