Jim Morrison’ın Son Zamanları
ED SANDERS
Hazırlayan Şenol Erdoğan
Aabi bunu kim çevirmişti yaa, basılı nüshada da unutmuşuz:))
Tüm Hakları Sub Yayın’da saklıdır.
Hem bir Amerikan Rock and Roll Bakhüsü
Hem de zeki bir sanatçıydı
müzikal/edebi yeteneklerini
mutlu etmek ve başkaldıran bir nesil yetiştirmek için kullanırdı
Görünen o ki 69 şubatının Los Angeles & San Francisco’sunda
Oyunun neredeyse çıplak oynandığı sahneden
Living Theater’ın Paradise Now gösterimlerinden ilham almıştı
Morrison bunu denemeyi düşündü
1 Mart, 1969, Miami’de
Bir çılgın Bakhüs konseri
Penis teşhiri
Onun için oldukça Bakhüsyen bir olay
Euripides cinsi
(bunu gerçekten yaptığına dair bir şüphe var
birkaç kitap Doors ekibinin asıl teşhiri önlediğini yazıyor)
Teşhir ya da değil, birkaç gün içinde Jim’in tutuklanma emri geldi
dinleyici önünde penis sarkıttığı için
1970’e doğru
Tony Sanchez’in Up and Down with Rolling Stones dergisine göre
(sayfa 213lerde)
Marianne Faithful ve Mick Jagger
70’lerin mayısında yollarını ayırdı
Vergi nedenlerinden Fransa’ya taşınacağını söyledi
17 yaşındayken Mick Jagger’la
1964’ten altı yıl sonrası baharına kadar, çalkantılı bir ilişki yaşadılar
Ama şimdiyse ona eşlik edemeyecekti
Ve Londra’nın Chelsea bölgesinde
1968’den beri Jagger’la kaldığı
48 Cheyne Walk’u terk etti
70 temmuzunda
Morrison’ın uzun süredir sırdaşı, arkadaşı ve sevgilisi Pamela Courson,
en az birkaç gündür Jean de Breteuil’le
Ailesinin Marakeş’deki villasında yaşıyordu
Fakat ayın sonunda Jean’la birlikte Los Angeles’a
Kontun işlenmemiş saf eroini ünlü dostlarına dağıttığı yere taşındı
(The Doors 66’dan önce L.A’de
London Fog denilen bir yerde
House grubuydu
Bir konsere
California’dan Pamela Courson adında kızıl saçlı 19 yaşında biri geldi
Sonra bir diğer konsere geldi
& sonraki haftalarda Jim’le bir dostluk
Ve beş yıldan fazla sürecek bir ilişki kurdu)
Jimi
18 Eylül, 1975
büyük Jimi Hendrix
içkiyi fazla kaçırınca
Kusmuğunda boğuldu
& Londra’da hayatını kaybetti
De Breteuil’in Eroini
Jim’in uzun zamandır sevgilisi olan Pamela Courson
70’ler sonbaharının başlarında
bir eroin bağımlısıydı artık
Genç kont Jean de Breteuil’le L.A’de yasadışı yaşıyor
Ve genç ünlülere eroin satıyordu
Söylentilere göre De Breteuil’lerin ailesi Kuzey Afrika’da
Fransızca yayınlanmış tüm gazetelerin sahibiydi
& babasının ölümünden birkaç yıl önce Jean
Kont de Breteuil adının varisiydi
700 yıl öncesine kadar uzanan bir kont soyu
20 Eylül, 1970
Miami’de
Jim ahlaksızca teşhir iddialarından ve küfretmekten
suçlu bulundu
Aynı gün Paris’te bir Stones konserinden sonra
Jagger Nikaragua’dan bir kadınla tanıştı
Bianca Perez Moreno de Macias
çabucak sevgili oldular
Janis
5 Ocak
O gün Los Angeles’daki çalışmalarda
Janis Joplin
“Me and Bobby McGee” için o muhteşem vokal kaydını bitirmişti
Ve akşam olunca grubuyla beraber
John Lennon için bir İyi ki Doğdun kaydı aldılar
Çalışmalar gece yarısına yakın bitti
ve Los Angeles Landmark Moteli’ndeki odasına döndü
Genç kont Jean de Breteuil’in muhtemelen diplomatik torbalarda “H” getirtip ona verdiği
bir dolu eroini çekti
Janis lobiye gitti
& biraz sigara aldı
Lobideki adamla
yeni kaydının onu nasıl mutlu ettiğini konuştu
Odasına geri döndü
& yere düştü
Bir daha kalkamadı
Aşırı doz ölümü getirdi
Verdiği uyuşturucu Janis’i öldürünce
Jean de Breteuil oldukça endişelendi
Eğer bu illegal yabancının eroinle birini öldürdüğü anlaşılırsa
Hapisten çıkamazdı
De Breteuil
Pamela Courson’a
Paris’e kaçmayı teklif etti
Pamela
Jim’in okuduktan sonra ateşe vereceği bir not bıraktı
ve kabul etti
Sonraki zamanlarda Breteuil birkaç kez Londra’da
Keith Richards’ın evinde kalıyorken tanıştığı
Marianne Faithfull’la kırıştırdı
Jim Morrison’a gelince
Oteller moteller
Partiler buluşmalar
Yorucu çalışmalar
1970 sonbaharında
The Doors L.A Woman’ı kaydediyordu
Eski prodüktör Paul Rothschild işi bırakınca
Ofiste kendileri stüdyo kurup kayıt aldılar
Harika bir final albümüydü
8 Aralık, 1970
Jim’in 27. yaş günü
West L.A’de Village Recorders denilen bir stüdyoda
Üç saatlik bir şiir kaydetti
Not defterlerinden ve yazılmış şiirlerden okuduğu
Yirmi iki parça (belki daha fazla)
Bir kitapta şunlar listelenmiş:
“Book of Days”
“Ghost Song”
“White Blind Light”
“The Holly Shay”
“The American Night”’ı pianoda
Çarpıcı akordlarla okudu
Bazı şiirleri şarkı gibi akapella söyledi
“Bird of Prey”
“Winter Photography”
“Under Waterfall” ve
“Woman in the Window” gibi
(tam olarak listelemek çok zor çünkü teypler Pamela’nın ailesinde kaldı ve asla ticarete açılmadı)
11 Aralık
Önce Dallas
Sonraki gece New Orleans
Ve sonra yine L.A
The Doors’un son birkaç konseriydi
Sonraki tüm konserleri beklettiler
Morrison aralık ayını L.A Woman’ı bitirmekle geçirdi
Pamela Courson tam Noel’den önce
Paris’ten L.A’e döndü
Muhtemelen onu the Doors’u bırakıp Fransa’ya gitmeye zorluyordu
1971, ocağın son iki haftasında
8 parça teyp kaydedip L.A Woman’ı bitirdi
Sonunda tüm miksleri bitirdiler
The Doors’un en başarılı albümüydü bu
Parçalar
01 the Changeling
02 Love Her Madly
03 Been Down So Long
04 Cars Hiss By My Window
05 L.A Woman
06 L’ America
07 Hyacinth House
08 Crawling King Snake
09 The Wasp (Texas Radio and the Big Beat)
10 Riders on the Storm
11 The Celebration of the Lizard
14 Şubat, 1971
Pamela tek başına Paris’e geri döndü
George V Otel’e giriş yaptı
Ve bir dargın bir barışık sevgilisi
Eroin kaynağı
Kont Jean de Breteuil’le yeniden birleşti
8 Mart, Jim Fransa’ya gitmeden önce
Courson Paris’ten aradı
Kalacakları güzel bir yer bulduğunu söyledi
Morrison 12 Martta Fransa’ya gitti
Yanında iki filminin baskılarını
Feast of Friends ve HWY
Birkaç not defteri
Bir şiir manuskripti
iki şiir teybi
Bir Super-8 kamera
Fotoğraflarla dolu bir dosya
ilaveten biraz kıyafet ve kitap getirdi
Geldiğinde George V Otel’e bir taksi tuttu
Ama oteli boş buldu
Pamela Courson orada değildi
Artık bir müptezel olmuştu
Jean de Breteuil adlı genç Fransız onun sevgililerinden biriydi
En sert hatta saf eroini bile satmakta uzmandı
Söylenene göre eroini diplomatik yollarla
hatta belki diplomatik keselerde getirirdi
(verdiği saf eroin Janis’i öldürdü)
Pamela Kontun zengin ve uyuşturucudan kafayı yemiş arkadaşlarıyla takılırdı
Mart ayının ortasında Jim
Pamela’nın Breteuil aracılığıyla bulduğu daireyi kiraladı
Right Bank
Beautreillis caddesinde
Daire 3
17 numara
Zozo adında bir Fransız modelin oturduğu
Place de la Bastille’den çok da uzak değildi
Morrison Paris’deyken
Fikirlerini not aldığı spiral ciltli defterini
Şiirlerini ve kitaplarını çantasına doldurmuş geziyor
Ayrıca yeni filmini de çekime hazırlıyordu
10 Nisanda Jim ve Pam
Kiralık bir Peugeot’da İspanya’ya
Üç haftalık bir tatile gittiler
Madrid’de Prado’yu ziyaret ettiler
Sonra doğuya
Granada’ya
3 Mayısta
Marakeş’den Kazablanka’ya uçtular
Ve sonra yine Paris’e
Dönüşte de Laft Bank’de
Beaux-Arts caddesindeki ultra lüks L’Hotel’de kaldılar
(çünkü Zozo ve arkadaşları bir süreliğine onun dairesinde kalıyordu)
L’Hotel’in incelikle hazırlanmış 25 odası vardı
Jim ve Pam yaklaşık iki hafta L’Hotel’de kaldılar
(1900’lerin sonlarına doğru kasım ayında
Oscar Wilde orada yaşamını yitirdi
O zamanlar adına Maison du Perier denilen gösterişiz bir yerdi
O bilindik sözü,
“Ya bu duvar kâğıdı yok olup gidecek, ya da ben.”
Burada söylemişti)
De Breteuil Güney Fransa’da
Bu sırada, Stones’dan beş kişi baharda Fransa’ya taşındı
Bir stüdyo kurup Exile on Main Street’i kaydettiler
5-13’te St. Tropez’de Bianca ve Mick evlendiler
Bianca hamileydi
O sırada genç satıcı Count de Breteuil Fransa’da
Keith Richards’ın evindeydi
Bir kadının pudrasına eroin doldurmuştu
Richards’ın keyfi yerindeydi
(Johnny Braces adıyla da tanınırdı)
Breteuil’e Londra Cheyne Walk’daki evinde kalmayı teklif etti
De Breteuil şimdi lükse lüks katıyordu
& Paul ve Talitha Getty’nin birkaç adım ötede yaşadığını öğrendi
Jean onların evinde Marianne Faithful’la tanıştı
Jean şans eseri oradaydı
“Talitha’nın aşığıydı,” diye yazmıştı Faithful otobiyografisinde
“Ve nasıl olduysa onunla birlikteydim
Çok fazla uyuşturucu almıştı
Her şey uyuşturucu ve seksle ilgiliydi
Benimle olmasının tek nedeni Mick Jagger’la olan yakınlığımdı
Tüm bunlara aşırı derecede takıntılıydı
Onun için ben onaylanmıştım
Jean de Breteuil’le Keith’in Cheyne Walk’daki evine geri döndüler
“Orada aylarca onunla kaldım
& bir hafta sonu Paris’e gitti.”
Jim Morrison için ölümcül bir hafta sonuydu
18 Mayıs
Jim/Pam Corsica’ya gidip on gün orada kaldılar
Ve mayısın sonlarında Beautrellis caddesi 17 numaraya geri döndü
Elektra’dan gelen L.A Woman kaydını üst üste dinledi
(“As I Look Back” şiirini o sıralar yazmıştı)
Haziranın başları
Jim ve Pam birkaç günlüğüne Londra’ya uçtular
Jean de Breteuil ve Marianne Faithfull Keith Richards’ın evinde kalıyordu
(Richards ve diğer Rolling Stones üyeleri Güney Fransa’daydı)
Paris’te Jim
Kafayı çekiyor
Gece geç saatlerde bilmediği yerlerde sızıyordu
Ölümcül dozlarda kokain çekmesinden iki hafta önce
Morrison sokakta çalan bir iki adam alıp
Cafe Flore’a yakın ikinci kat bir stüdyoda
Doğaçlama çalışmaya götürdü
Ve Morrison’ın “Orange County Suite”ini doğaçlama kaydettiler
Ve aldığı iki teybi çantasındaki şiirlerin ve not defterlerinin yanına koydu
Haziran sonu ‘71
Pamela Courson Morrison’la yaşadığı
Beautrellis caddesi 17 numaraya geri döndü
Ortalarda görünmüyordu
ve uzun süredir Jean de Breteuil’in dairesinde kalıyordu
Ama Breteuil bağımlı Marianne Faithful’la birlikte gelmişti Londra’dan
Jean ve Marianne
L’Hotel’e gittiler
Ve dediklerine göre Breteuil
Pamela ve Marianne’e
“Çin Eroini” parası ödüyordu
2-3 Temmuz
Pamela’yla filme gittikten sonra
Bir cuma gecesiydi
Çin yemeği yediler
Sabah 1’de eve döndüler
Pamela sarhoş olunca zaman akıp gitmişti
Jim viski yudumluyordu
Pam camın üzerine eroin çizgileri çekmişti
Jim’le birlikte rulo yapılmış paraların içinden çektiler
İspanya, Fas & Korsika gezilerinde
Super-8’le çekilmiş fotoğraflarını
Masadaki bir projektörden
Duvarın boyasız bir kısmına yansıyan yerden izlediler
Kasetlerin üzerine kalın eroin çizgileri çizdiler
(JM neden eroin çekiyordu?
O eroin değil de
Alkol, ot ve kokain adamı değil miydi?)
Pam Jim’in gece Doors kayıtlarını dinlediğini
Öksürmeye, boğazını temizlerken zorluk çekmeye başladığını söylüyor
Dediğine göre uyumadan önce biraz daha uyuşturucu istedi
Pamela’nın Jean de Breteuil’den aldığı uyuşturuculardan
Pam eroin uykusuna daldığında
Jim hala uyanıktı
Yaklaşık bir saat sonra ayıldığında
Jim yanında yatıyor
Bulantı sesleri çıkarıyordu
Ayılması için yüzünü tokatlamış, birkaç kez de vurmuştu
Bir şekilde banyoya kadar gidebilmişti
Portatif duş başlığı, ince döşenmiş borular ve klozet vardı içinde
Kendini küvete bıraktı
Birileri suyu açtı
Pamela yatak odasında yeniden uykuya daldı
Ve sonra Jim’in banyodan seslerine uyandı
Kan pıhtıları ve ananas parçaları kusuyordu
Dediğine göre baya bir kustuktan sonra
Daha iyi hissettiğini söyleyip yatağa gitti
(Dar ve rahatsız küvette kalakalmıştı?)
Pamela sabah 5 gibi uyudu
Bir saat kadar geçince yine uyandı
Şafak karanlığı siliyordu
Daha sonrasında banyo kapısının içeriden kitli olduğunu iddia etti
(olası değil)
Ve kapıya vurduğunda Jim cevap vermemişti
L’Hotel’de kalan Jean de Breteuil’i çağırdı
Pamela Courson, Marianne Faithful, Jean de Breteuil
Üçü birden
Ölüm çemberinde
Faithfull Tuinolden yorgun düşmüştü
(ama eroinden değil, muhtemelen uydurma)
Ve Pamela arayıp
Jim’in öldüğünü söylediğinde
otelde uyuyordu
(eğer banyo içeriden kitliyse bunu nasıl biliyor?)
De Breteuil giyinip aceleyle daireye gitmişti
iki Amerikan yıldızını öldürmüş olmaktan korkuyordu
Neden Breteuil’in sert eroini
Morrison’ı öldürdü
Ama Courson’ı sağ bıraktı?
(& ve Faithfull’u?)
Faithfull’un hatırladıkları:
Pamela Jean’ı L’Hotel’deyken aradığında
Hemen hazırlanıp çıkmaya koyuldu
Faithfull uyandı ve dedi ki
“Jean, beni dinle. Jim Morrison’la tanışmam lazım.”
De Breteuil
“Mümkün değil bebeğim. Şimdi uygun zaman değil, anladın mı?”
diye cevap verdi
Faithfull: “Tam bi salaksın ve pis bir ukalasın!”
De Breteuil: “Şimdi değil. Je t’explique later, tamam mı?
Hemen dönerim.”
Faithfull: “Kapıyı çarparak odadan çıktı.
Sabah erken saatlerde endişeli bir halde gelip beni uyandırdı.
“Tuinal’den mahvolmuştum. Sonra,
Hiçbir neden yokken bana vurdu…
(Vurduktan sonra) bir sigara yaktım ve sordum:
“Ee, orda güzel vakit geçirdin mi?
Niye böyle iyi hissettiğini bana anlatmayacak mısın?’
“Toparlan.”
“Bir yere mi gidiyoruz?”
“Fas”
“Çok komik. Daha yeni geldik.”
“Annemle tanışmanı istiyorum. Acele et!”
“Vay canına.. Orda neler oldu?”
“Kapa çeneni lanet olasıca”
“Eyvah, mahvolduk.”
“Evet. Mahvolduk.”
Faithfull’un anlattığı gibi öyle
bir Amerikan Bakhüsü öldükten sonra yapılan
Dokunaklı bir diyalog değil
Bir panikle hazırlanıp Tanca’ya gittiler
Annesinin yanında bir hafta kaldılar
Aylar yıllar içinde
74’de kendi ölümüne yaklaşmakta olan Pamela
Olup bitenlerin birkaç farklı versyonunu anlattığı
Bir takım telefon konuşmaları yaptı
Jim’in filmci arkadaşı Agnes Varda’yı aradı
Telefonu Alain Ronay açtı
“Jim’in bilinci yerinde değil, Alain…
Kanaması var. Benim için ambulansı arar mısın?..
Biliyorsun, ben Fransızca konuşamıyorum…
Ah, lütfen …
Sanırım ölüyor olabilir…”
Hıçkırarak ağlıyordu
Varda haberi alınca Paris itfaiyesini aradı
En iyi kurtarma ekibi olarak ün salmıştı
Ronay’la birlikte Jim’in dairesine girdiler
(Agnes Varda Bernardo Bertolucci’nin Last Tango in Paris filmi yazarlarındandı
Ve son sahneyi Jim Morrison’ın ölümüyle ilgili görüp bildikleri üzerine yazdı)
Kurtarma ekibi Jim’i küvetten çıkardı
Ama bedeni çoktan soğumuştu
Ve sonra yatak odasına götürüp yatırdılar
De Breteuil gelip Pam’le konuştu
Tüm uyuşturucuları yok etmesini söyledi
Ve eğer ihtiyacı olursa Fas’da ailesinin evlerinden birini
Ya da Londra’da Keith Richards’ın evini kullanabileceğini söyledi
Polis gelmeden önce Kont ortadan kayboldu
Otopsi falan yapılmadı
Ölüm nedeni kalp krizi diye kaydedildi
&
Jim’i Pere-Lachaise mezarlığına gömdüler